سیاتیک که با کمردرد شدید مشخص می شود، بیش از یک درد ایجاد می کند. اما چگونه درد سیاتیک را تشخیص دهید؟ علل و علائم سیاتیک چیست؟ و راه های درمان سیاتیک بدون جراحی چیست؟ سیاتیک یا “نورالژی عصب سیاتیک” یک بیماری شایع است که در اثر فشرده شدن، آسیب یا التهاب یکی از دو عصب سیاتیک ایجاد می شود.
سیاتیک یا نورالژی عصب سیاتیک چیست؟
سیاتیک یا “نورالژی عصب سیاتیک” یک بیماری شایع است که در اثر فشرده شدن، آسیب یا التهاب یکی از دو عصب سیاتیک ایجاد می شود. با توجه به بزرگ ترین اعصاب بدن، درد درک شده در صورت تحریک بسیار شدید است. این منجر به بحران عصب سیاتیک می شود که مسیری یک طرفه را دنبال می کند. از کمر شروع می شود، در امتداد ساق پا ادامه می یابد و از باسن می گذرد.
هر عصب سیاتیک از آخرین مهره های کمر شروع شده و به انگشتان پا می پیوندد. این طولانی ترین عصب بدن انسان است که از ریشه های عصبی بسیاری تشکیل شده که از نخاع منشا می گیرند. این ریشه ها بین مهره های ۴ و ۵ کمری (L4-L5) و بین مهره ۵ کمری و مهره اول خاجی (L5-S1) یافت می شوند. این اختلال می تواند از عوامل مختلفی ناشی شود.
بیشتر بخوانید: دیسک کمر و درمان بدون جراحی
علل درد سیاتیک چیست؟
سیاتیک شناخته شده تریننوع کمر درد است و یک مصیبت واقعی برای افراد مبتلا می باشد .بیماری سیاتیک در منشا خود چندین عامل دارد:
- فتق دیسک که شایع ترین علت سیاتیک است. این یک درگیری دیسکو رادیکولار L4-L5 یا L5-S1 است که بستگی به محل فتق بین مهره ها دارد.
- استئوآرتریت مهره های کمری
- فشردگی مهره یا شکستگی مرتبط با پوکی استخوان
- تومور یا متاستاز مشخص در ستون فقرات
- چاقی: مربوط به اضافه بار وارد شده به ستون فقرات است.
- سن: ستون فقرات با افزایش سن ضعیف می شود. این می تواند منجر به فتق دیسک یا نیشگون گرفتن دیسک شود.
- بارداری: افزایش وزن بر ستون فقرات کمری تأثیر می گذارد و می تواند باعث تحریک عصب سیاتیک شود. این کمردرد به طور معمول با زایمان از بین می رود.
- شوک و ضربه جدی که باعث اختلال در عملکرد ستون فقرات کمری می شود.
- باریک شدن کانال کمر یا تنگی کانال نخاعی که اغلب با آرتروز همراه است.
- سندرم فاست: مفاصل فاست عصب سیاتیک را در صورت وضعیت بد طولانی مدت یا حرکت کاذب تحریک می کنند.
- سندرم پیریفورمیس: فشردگی عصب سیاتیک توسط عضله لگن و لگن است که پیریفورمیس نامیده می شود. – یک بیماری التهابی ستون فقرات: این بیماری به ویژه آرتریت پسوریاتیک یا اسپوندیلیت آنکیلوزان
برخی از ویدیو های دکتر احمد قمی فر در کانال آپارات
علائم بیماری سیاتیک چیست؟
از آنجایی که درد سیاتیک مشخص است، تشخیص آن دشوار نیست. بیمار عمدتا در طول مسیر عصب سیاتیک احساس سوزش شدیدی می کند. علاوه بر این، کمردرد سیاتیک مداوم نشانه ای از سیاتیک مزمن است. درد ناشی از فشرده شدن عصب سیاتیک تیز، ناراحت کننده و حتی غیرقابل تحمل است.و در نتیجه تلاش یا فعالیت بدنی شدید رخ می دهد و مانند یک شوک الکتریکی ضربه می زند که می تواند بیمار را فلج کند. این درد از علتی به علت دیگر متفاوت است و با فاصله یا پیوسته خود را نشان می دهد.
علائم دیگری نیز می تواند همراه با درد سیاتیک باشد. برخی از افراد در پای آسیب دیده احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی یا کاهش قدرت عضلانی می کنند.
باید بدانید که سیاتیک کمری یک شکل بسیار شناخته شده از این بیماری است. این کمردردها با یک موقعیت خاص، با سرفه یا یک عطسه ساده تشدید می شوند. همچنین موارد جدی تری از سیاتیک وجود دارد:
- سیاتیک فلج کننده که منجر به نقص حرکتی در یکی از اندام های تحتانی می شود.
- سیاتیک با درد شدید که بلند شدن یا راه رفتن را غیرممکن می کند.
- سیاتیک سندرم دم اسبی حمله به ریشه های لومبوساکرال است. باعث اختلال در ساق پا، پرینه و اختلالات اسفنکتر می شود.
چگونگی تشخیص درد سیاتیک
زمانی که به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه می کنید و پزشک احتمال درد سیاتیک را در شما تشخیص می دهد، ابتدا شما را معاینه فیزیکیمی کند تا عکس‌العمل شما را مشاهده نماید. همچنین ممکن است از شما بخواهد که فعالیت‌های خاصی را انجام دهید، به‌طور مثال باید روی پاشنه یا انگشتان پای خود راه بروید . اگر درد شدیدی داشته باشید، انجام آزمایشاتی را از شما درخواست می‌کند که این آزمایشات به شرح زیر است:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- ام آر ای
- الکترومیوگرافی (EMG)
راه های درمان سیاتیک بدون جراحی
خوشبختانه راه حل های موثری برای تسهیل درمان سیاتیک بدون جراحی وجود دارد. قبل از هر گونه درمانی توصیه می شود بیمار مبتلا به سیاتیک به خوبی استراحت کند.
درمان سیاتیک بدون جراحی را می توان با مسکن ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی که توسط متخصص مغز و اعصاب تجویز می شود، درمان کرد. همراه با این درمان پزشکی، فیزیوتراپی به تسکین درد سیاتیک کمک می کند. فیزیوتراپیست از طریق جلسات خود باعث تقویت عضلات پشت می شود. بستن کمربند کلیه نیز تنش عضلانی را کاهش می دهد و باعث بهبود سیاتیک می شود.
درصورتی که درد سیاتیک با روش های فوق درمان نشد نورولوژیست می‌تواند کورتیکواستروئیدها را برای تسکین التهاب تزریق کند.
در ادامه راه های درمان سیاتیک بدون جراحی را به بررسی می کنیم:
- مسکن ها واقعا درد را تسکین می دهند، اگر چه احتمالا بر بهبودی تأثیری ندارند. مسکن ها می توانند پاراستامول یا برای تسکین سریع درد، مسکن های قوی تر مانند ترامادول، کدئین یا حتی قوی تر مانند مورفین باشند. اگر به سرعت پزشک در دسترس ندارید و درد دارید، می‌توانید دارویی مانند کودولیپران یا کلارادول کدئین را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید که ترکیبی از پاراستامول (استامینوفن) است.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خوراکی. آن ها را می توان به مدت ۱۵ روز استفاده کرد، اما مدت طولانی تر درمان برای فرد آسیب دیده فایده ای ندارد.
- یک پچ مسکن گرم شده می تواند با شل کردن ماهیچه ها درد را تسکین دهد.
- حالت خوابیدن به پهلو، جمع کردن پاها و قرار دادن بالشتکی بین آن ها، این حالتی است که بیشترین تسکین را به شما می دهد.
- فیزیوتراپی با هدف آرام کردن تنش عضلانی (ماساژ، کشش)، آموزش فرد مبتلا به انجام حرکات مناسب به منظور عدم تشدید درد و تقویت عضلات ضعیف انجام می شود.
- تزریق کورتیکواستروئید (کورتیزون) درد را به سرعت و به مدت ۳ تا ۶ هفته کاهش می دهد. اما لزوما در طولانی مدت باعث بهبود بیماری نمی شود.
ورزش برای درمان درد سیاتیک
معمولا پزشکان مغز و اعصاب و فیزیوتراپیست ها و افرادی که در خصوص انجام این درمان‌ها تخصص کافی و لازم را دارند، جهت انعطاف‌پذیری بافت و رفع ضعف و سستی بدن، حرکات کششی بسیاری را برای بیماران توصیه می کنند. معمولا زمانی که فرد دچار این درد می‌شود، قادر به حرکت نیست، اما در این نوع درمان، حرکاتی انجام می‌شود که برای درمان و رهایی از درد سیاتیک بسیار مهم است.
گاهی اوقات علاوه بر اینکه دیسک بیرون زده، مانع حرکت می‌شود، چسبندگی مفاصل نیز همین مشکل را ایجاد می‌کند. زمانی که تمرینات ورزشی مناسب برای افراد انجام می‌گیرد، چنین مشکلاتی برطرف می‌شود و دامنه حرکات باز می‌گردد.
برخی از تمرینات و کشش های ساده که می توانید در خانه انجام دهید می تواند به کاهش درد ناشی از سیاتیک (درد در باسن ، پاها ) کمک کند و قدرت و انعطاف پذیری شما را بهبود بخشد.
این تمرینات روزانه ، می‌تواند همراه با سایر فعالیت ها مانند پیاده روی ، شنا یا یوگا باشد.
