خستگی مزمن به خستگی بیش از حد بدن گفته می شود و تفاوت آن با خستگی عادی در افراد این است که این خستگی با استراحت از بین نمی رود و در تمام طول شبانه روز ادامه می یابد. این خستگی در تمام بدن گسترش می یابد و باعث کاهش فعالیت بدنی و توان فرد و افت عملکرد وی می شود.
به طور کلی افراد مبتلا به این بیماری، از افراد نرمال کمتر فعالیت می کنند.در این مقاله همراه ما باشید تا شما را بیش از پیش با سندروم خستگی مزمن آشنا سازیم.
سندرم خستگی مزمن چیست ؟
سندرم خستگی مزمن یا (CFS) نوعی اختلال می باشد که با خستگی شدید همراه است و هیچ علت مشخصی ندارد. خستگی مزمن با فعالیت جسمی یا روانی بدتر می شود اما با استراحت نیز بهبود نمی یابد. این بیماری همچنین به‌عنوان بیماری تحمل سیستمیک (SEID) یا آنسفالومیلیتیت میالژیک (ME) شناخته می‌شود. علت سندرم خستگی مزمن ناشناخته است، اگرچه عواملی مانند عفونت‌های ویروسی و استرس روانی در به وجود آمدن آن تاثیر دارد .در ادامه به بررسی علائم این عارضه می پردازیم.
علائم خستگی مزمن
علائم این عارضه عبارتند از :
- درد عضلات
- اختلال حافظه
- سردرد
- گرفتگی مفاصل متعدد
- اختلال خواب مثل آپنه خواب یا قطع تنفس
- گلودرد
- حساس شدن و درد غدد لنفاوی
علت بروز خستگی مزمن
همانطور که گفته شد علت سندروم خستگی مزمن هنوز به طور قطع مشخص نیست اما عوامل زیر می توانند در بروز این عارضه موثر باشند.
- عفونت‌های ویروسی
برخی از افراد بعد از عفونت ویروسی دچار سندرم خستگی مزمن می‌شوند، ویروس‌ها ممکن است باعث ایجاد این اختلال شوند.
- مشکلات سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن افرادی که مبتلابه سندرم خستگی مزمن هستند نسبت به افراد سالم کمی متفاوت است و این اختلالات موجب سندروم خستگی مزمن می‌شود.
- عدم تعادل هورمونی
گاهی اوقات سطح هورمونی غیرطبیعی تولیدشده در هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز یا غدد آدرنال باعث ایجاد خستگی مزمن می شوند
- سن
سندرم خستگی مزمن در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در افراد ۴۰ و ۵۰ سال مشاهده می‌شود.
- جنسیت
زنان بیشتر از مردان به سندرم خستگی مزمن مبتلا می‌شوند.
- استرس
مشکل در مدیریت استرس می‌تواند در ایجاد سندرم خستگی مزمن نقش داشته باشد.
بیماری های منجر به خستگی مزمن در فرد می شوند
برخی از بیماری ها می توانند عوارضی مانند خستگی مزمن برای فرد به وجود آورند. این بیماری ها عبارتند از :
- مالتیپل اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ (MS)
- بیماری التهابی روده (IBD)
- کم‌کاری و پرکاری تیروئید
- بیماری قلبی
- فیبرومیالژیا ( درد مزمن عضلات)
- دیابت
- بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD)
- اختلال هورمونی
- بیماری مزمن کلیه
- نارسایی مزمن کبدی
- آلرژی غذایی
- عفونت ادراری
- سرطان
راه های درمان خستگی مزمن
سندرم خستگی مزمن (CFS) درمان قطعی ندارد و روش های زیر برای تسکین علائم خستگی مزمن می باشند
داروها
بسیاری از افراد مبتلابه سندرم خستگی مزمن دچار افسردگی نیز هستند..داروهای ضدافسردگی به بهبود خواب و کاهش علائم کمک می‌کند.
مقابله با بیماری
تجربه ابتلا به سندرم خستگی مزمن برای هر فرد متفاوت است. مشاوره و مقاله با بیماری در بهبود محدودیت‌های ناشی از این اختلال کمک می‌کند.
فعالیت‌های روزانه
برای انجام کارهایتان برنامه‌ریزی کنید و زمان‌هایی که انرژی داشتید کارهای خود را انجام دهید و برای انجام کارها به خودتان فشار نیاوردید. در واقع باید تعادل را در انجام فعالیت‌های روزمره و استراحت کردن حفظ کنید.
تمرین‌های ورزشی
ورزش کنید زیرا با این کار شما فعال و قوی خواهید ماند. حرکات جدید را به‌تدریج به برنامه ورزشی خود اضافه کرده و هر روز فعالیت‌های سبک را در مدت‌های زمانی کوتاه انجام دهید. ابتدا تمرین‌های کششی و تقویتی را بدون وزنه اضافی انجام دهید و مابین حرکات، استراحت کنید.
فعالیت های زیر را در هنگام ورزش کردن رعایت کنید:
- کشش دست
- نشست‌وبرخاست
- فشار با دست به دیوار
- برداشتن و نگه‌داشتن اشیا در دست
تغذیه
از مصرف غذاها و مواد شیمیایی که به آن‌ها حساسیت دارید بپرهیزید. همچنین تقسیم وعده‌های غذایی در طول روز می‌تواند به شما در حفظ سطح انرژی کمک کرده و وعده‌های کمتر نیز می‌تواند در کنترل حالت تهوع که گاهی اوقات همراه با سندرم خستگی مزمن ایجاد می‌شود مؤثر باشد. برای کنترل سطح انرژی بهتر است از مصرف شکر، شیرینی‌ها و کافئین اجتناب کنید.
تنظیم خواب
خواب تازه و بی نظمی خواب برخی از علائم بارز سندرم خستگی مزمن است. می‌توانید محیط خواب خود را با استفاده از موارد زیر بهبود بخشید:
- تنظیم یک زمان منظم برای خواب و بیدار شدن
- برنامه ریزی یک دوره فعالیت آرام قبل از خواب
- پرهیز از ورزش یا فعالیت‌های تحریک کننده ذهنی
- از بعد از ظهر، از مصرف کافئین خودداری کنید، و الکل و وعده‌های غذایی بزرگ را در عصر محدود کنید.
- فقط از اتاق خواب خود برای خواب استفاده کنید.
- ممنوع کردن کامپیوتر، تلویزیون و تلفن در اتاق خواب می‌تواند قدم مهمی برای افزایش آرامش شما باشد
- نگه داشتن چرت در کل بیش از ۳۰ دقیقه در طول روز
- تبدیل اتاق خواب خود به مکانی آرام، ساکت، تاریک و دلنشین (از نظر دما)
عوارض خستگی مزمن
برخی عوارض ناشی از ابتلا به سندرم خستگی مزمن عبارتند از:
• افسردگی
• انزوای اجتماعی
• محدودیت در زندگی و فعالیت ها
• افزایش غیبت‌های کاری
آیا سندروم خستگی مزمن همان فیبرومالژیا می باشد ؟
ارتباط بین سندرم خستگی مزمن (CFS) و فیبرومالژیا بین ۶۰ تا ۹۰ درصد است. هر دوی این بیماری‌ها علائم ابتلا به یک بیماری مشابه با پاتوژن مشترک به نام سندرم حساسیت مرکزی دارند.
آیا مصرف مکمل ها در درمان خستگی مزمن موثر است ؟
خستگی در برخی از مواقع می تواند نشان دهننده کمبود ویتامین و مواد مغذی باشد با این وجود برای مبتلایان به سندرم خستگی مزمن ماده معدنی منیزیم مفید است. بسیاری از علائم سندرم خستگی مزمن با علائم معمول کمبود منیزیم مانند کمبود انرژی، مشکلات خواب، گرفتگی و اسپاسم عضلات، دردهای عضلانی همخوانی دارد.
برای درمان خستگی مزمن می توان دارو مصرف کرد ؟
داروی خاصی برای درمان وجود ندارد و تنها متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای کاهش دردهای عضلانی، سردرد و سرگیجه و مشکلاتی از این دست برای شما مسکن‌هایی مانند بروفن و استامینوفن تجویز کند.
