بیماری ام اس نوعی بیماری است که به سیستم عصبی حمله می کند که هنوز علت مشخصی برای بروز این بیماری شناخته نشده است. در این مقاله به صورت تخصصی به بیماری ام اس، علائم و درمان آن می پردازیم. با ما همراه باشید.
بیماری ام اس و علت آن
ام اس نوعی بیماری مزمن است که به سیستم عصبی مرکزی فرد (مغز، نخاع و…) حمله می کند. متاسفانه تا به امروز هنوز روش درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما روش هایی کنترل آن وجود دارد.
رشته های عصبی توسط یک لایه پروتئینی به نام میلین پوشانده شده است که باعث سرعت هدایت پیام های الکتریکی در طول تارهای عصبی می شود. در بیماران مبتلا به ام اس این لایه پروتئینی در مغز و نخاع دچار آسیب می شوند. آسیب دیدن میلین باعث ایجاد اسکلروز می شود. اسکلروز متعدد نام دیگر همان بیماری ام اس است. نواحی که به اندازه کافی میلین ندارند را ضایعه می نامند. هرچه ضایعه شدیدتر باشد رشته ی عصبی آسیب پذیرتر و شکننده تر است. هنوز علت مشخصی برای بیماری ام اس مشخص نشده است اما این بیماری زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های خودش حمله کند به همین دلیل ام اس یک بیماری خود ایمنی شناخته می شود.
علائم بیماری ام اس
بسته به شدت بیماری در هر فرد علائم آن نیز متفاوت است در اینجا به چند نمونه از شایع ترین علائم این بیماری اشاره می کنیم.
- خستگی: یکی از شایع ترین علائم این بیماری است. که فرد بدون دلیل و بیشتر اوقات احساس خستگی می کند.
- اختلال در عملکرد مثانه: اختلال در عملکرد مثانه، تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار از دیگر علائم این بیماری است.
- خواب رفتگی، بی حسی و ضعف در اندام ها: بی حسی و احساس خواب رفتگی یا همان سوزن سوزن شدن بدن و اندام هایی مانند دست و پاها از اولین علامت های این بیماری است. عدم حفظ تعادل و مشکلاتی در راه رفتن از جمله مشکلاتی هستند که بیماران ام اس به دلیل ضعف عضلانی با آن درگیر هستند.
- اختلال در عملکرد روده ها: بیماران مبتلا به ام اس ممکن است با اختلال در عملکرد روده ها و یبوست مواجه شوند.
- مشکلات بینایی: تاری شدید دید و دو بینی از علائم بیماری ام اس می باشد که در موارد شدید این بیماری ممکن است به نابینایی و از دست دادن دید کامل بیمار منجر شود.
- تغییرات احساسی: تغییرات احساسی در این بیماران به دلیل استرس ها و فشارهای روحی ناشی از این بیماری مزمن می باشد. همچنین تغییرات احساسی به دلیل تغییرات ایمنی و عصبی می باشد.
- لرزش: برخی از بیماران مبتلا به ام اس دچار لرزش غیر ارادی و غیر قابل کنترل می شوند.
- مشکلات شناختی: مشکلات شناختی از جمله مشکلات مربوط حافظه، توجه و پیدا کردن کلمات است.
- سرگیجه: سرگیجه و عدم تعادل یکی از مشکلات دیگر بیماران ام اس می باشد که ممکن است این بیماران احساس چرخیدن اشیاء به دور سر و سبکی سر داشته باشند.
- اختلال شنوایی: از دست دادن و یا کاهش شنوایی از علائم نادر بیماری ام اس است.
- ابتلا به افسردگی: بیماران مبتلا به ام اس تا ۵۰ درصد خطر ابتلا به افسردگی دارند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند؟
عوامل مختلفی هستند که ریسک ابتلا به بیماری ام اس را افزایش می دهند مانند:
- سن: این بیماری در سنین مختلف ممکن است رخ دهد اما این بیماری بیشتر در سنین ۲۰ الی ۵۰ سال رخ می دهد.
- جنسیت: احتمال ابتلا این بیماری در زنان دو برابر مردان است.
- ژنتیک و وراثت: قابلیت ابتلا به بیماری ام اس میتواند از طریق ژنتیک باشد یعنی اگر کسی در خانواده شما مثل خواهر، برادر و یا والدین به این بیماری مبتلا باشند ریسک ابتلای شما به این بیماری بیشتر از سایر افراد است.
- نژاد افراد: افراد با تمام نژادها می توانند به این بیماری مبتلا شوند ولی مردم کشورهای اروپایی بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
- عوامل جغرافیایی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید: در مردم کشورهایی مثل جنوب کانادا، نیوزلند و…. که دارای آب و هوای معتدل تر هستند ابتلا به این بیماری بیشتر است و همچنین می توان گفت ساکنان مناطق استوایی کمتر به این بیماری مبتلا می شوند.
بهترین مواد غذایی برای بیماران ام اس
از جمله مواد غذایی مفید برای بیماران مبتلا به ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غذاهای سرشار از ویتامین D
- پروبیوتیک ها
- مواد غذایی حاوی فیبر
- میوه های تازه
- غلات
- ماهی های چرب
- اسیدهای چرب اشباع نشده
- زنجبیل
- آووکادو
- گوشت های بدون چربی
مواد غذایی مضر برای بیماران مبتلا به ام اس
- چربی های ناسالم و اشباع شده
- لبنیات پر چرب
- قند، شکر و نمک
- الکل
- کافئین
- میان وعده های مضر مانند چیپس . پفک
- غلات تصویه شده مانند برنج سفید، نان سفید و سیب زمینی
درمان بیماری ام اس
متاسفانه تا به امروز هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس کشف نشده است و تمام درمان ها بر روی کنترل و مدیریت علائم بیماری ام اس تمرکز دارند و این درمان ها به طور کلی به دو نوع درمان تقسیم می شوند. درمان های دارویی و درمان های بازتوانی.
درمان های دارویی
با توجه به شدت بیماری و علائم آن ممکن است پزشکتان داروهای مختلفی را تجویز کند. از جمله داروهایی که برای بیماری ام اس تجویز می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کورتیکواستروئیدها
- میتوکسانترون
- اینترفرون بتا 1a یا 1b
بازتوانی یا توانبخشی
برنامه های توانیخشی عبارتند از:
- درمان مشکلات تکلم و بلع
- درمان فیزیکی مانند تمرینات کششی
- بازتوانی شناختی
نتیجه گیری
به طور کلی درست است که این بیماری یک بیماری مزمن و بدون درمان قطعی است اما با تغییر شیوه زندگی و دوری از استرس می توان آن را تا حدودی کنترل کرد. با پیوستن به یک گروه و انجمن می توانید مشکلات و احساسات خود را با دیکر بیماران به اشتراک بگذارید.
