دو بینی و تاری دید یعنی بیمار در نگاه با دو چشم، اشیاء موجود در میدان بینایی را به صورت دوتایی می بیند. تصویر دوم می تواند در کنار تصویر اصلی (دوبینی افقی) یا بالا و پایین آن (دوبینی عمودی) باشد.
در واقع علت دوبینی، منحرف شدن یک چشم از محور اصلی خود می باشد. بنابراین هرچشم تصویر مربوط به خود را دیده و دوبینی ایجاد می گردد. در این مقاله به علل های ایجاد این عارضه پرداخته ایم. همراه ما باشید.
دو بینی و تاری دید چیست :
زمانی که فردی از یک شئ واحد دو تصویر را ببیند، به این حالت دوبینی یا دیپلوپی میگویند. این دو تصویر میتوانند در کنار هم و یا بر روی یکدیگر قرار گرفته و یا ترکیبی از این دو حالت وجود داشته باشد.
جدا از مشکلات به وجود آمده در حرکت کردن و راه رفتن به دلیل دیدن دو عدد از هر چیز، دوبینی میتواند باعث اختلال در تعادل، حرکات مختلف و توانایی خواندن نیز بشود. دوبینی میتواند علل متعددی داشته باشد. در نتیجه، درمان آن برای هر فرد متفاوت خواهد بود. برخی از علل دوبینی خفیف بوده و برخی دیگر شدیدند. به همین دلیل، هر مورد مشاهده شده از دوبینی باید هر چه سریعتر به پزشک گزارش شود.
خستگی بیش از حد نیز میتواند باعث ایجاد دوبینی چشم شود. اگر دوبینی پس از مدتی از بین نرود، میتواند نشانگر وجود یک عارضه مغزی خطرناک در فرد بوده و لازم است تا هر چه سریعتر به پزشک متخصص مغزو اعصاب مراجعه شود.
قطعاً اکثر افراد ابتدا به متخصص چشم مراجعه میکنند در صورتی که اگر عارضه مانند بیماری التهاب عصب بینایی به نظر میرسد مهم است که به متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود. در برخی از موارد بیماری نوریت اپتیک یا التهاب عصب بینایی، نشاندهندهی ام اس در فرد بوده و هر چقدر که درمان ام اس زودتر انجام شود، نتیجهی به دست آمده بهتر خواهد بود.
عواملی که باعث دو بینی و تاری دید می شود :
در ذیل به معرفی مهم ترین و شایع ترین دلایل موثر در دوبینی می پردازیم:
- علل دوبینی در یک چشم
- بیماری های قرنیه مثل کراتوکونوس (اشکال در انحنای قرنیه)
- انحراف چشم طول کشیده ای که اصلاح شده است.
- استفاده از لنزهای تماسی نامناسب
- وجود جسم خارجی در مایع زلالیه یا زجاجیه
- تروما به عنبیه
- اختلالات عدسی مانند کاتاراکت و دررفتگی
- لرزش یک چشم (نیستاگموس یک طرفه)
- درگیری کورتکس اکسیپیتال مانند میگرن، تشنج، استروک و ترما (این عوامل جزء علل نادر دوبینی هستند)
- سایکوژنیک
- اختلالات شبکیه (نادر)
- علل دوبینی در دوچشم
- اختلال در عضلات خارج چشمی
نوع مادرزادی: در این نوع بیماری، شدت دوبینی معمولا در نگاه به جهات مختلف ثابت بوده و در طی روز تغییری نمی کند. در واقع حرکات چشم بصورت هماهنگ انجام می شود. از انواع مادرزادی می توان به ترومای حین زایمان اشاره نمود. گاهی بعضی از انواع دیستروفی عضلانی می تواند علت دوبینی مادرزادی باشد.
نوع اکتسابی: به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می کند. معمولا شدت آن در نگاه به جهات مختلف تغییر می کند.
بیماری های تیروئیدی یکی از علل گرفتاری عضلات خارج چشمی هستند (افتالموپاتی تیروئیدی). گاهی انگل تریشین در عضلات خارج چشمی جایگزین شده و موجب فلج عضله و ایجاد دوبینی می شود. این نوع در ایران بسیار نادر است.
- اختلال در جانکشن عصب-عضله:
میاستنی گراو چشمی:
شایع ترین نوع بیماری میاستنی گراو است. مثل سایر موارد میاستنی گراو، شدت آن درصبح کمتر بوده و با گذشت زمان به طرف غروب، بدتر می شود (نوسان طی روز). در این حالت دربیشتر موارد به طور همزمان افتادگی پلک هم وجود دارد.
بوتولیسم:
علت آن آلوده شدن بافت عضله با سم بوتولینوم است. یکی از راه های ورود توکسین بوتولینوم خوردن کنسرو آلوده است. در این موارد نیز همانند میاستنی گراو ممکن است نوسان طی روز وجود داشته باشد. تفاوت آن با میاستنی گراو در این است که در بوتولیسم، رفلکس مردمک هم از بین می رود.
دیابت:
شایع ترین علت فلج ایزوله اعصاب خارج چشمی دیابت است. به ترتیب شیوع؛ اعصاب ۳، ۴ و سپس ۶ را گرفتار می کند. در نوروپاتی دیابتی عصب ۳، معمولا مردمک، واکنش و اندازه طبیعی خود را حفظ می کند.
تروما:
شایع ترین علت فلج ایزوله عصب ۴ تروما است. در این حالت بیمار برای بهبود تصویر اشیاء، معمولا سر را به سمت مقابل کج می کند.
تشخیص عارضه دو بینی و تاری دید:
تشخیص عارضهی دوبینی میتواند برای متخصص امری چالشبرانگیز باشد چرا که علل ایجاد این عارضه بسیار متعددند. بیماری که به دوبینی مبتلا شده است ممکن است به عارضهی خفیفی چون خشکی چشم مبتلا بوده و یا عارضههای خطرناکی چون تومور کرانیال او را درگیر کرده باشند. علت این عارضه ممکن است مانند انسفالوپاتی ورنیکه بسیار نادر و یا مثل نارسایی تقارب بسیار شایع باشد.
پس در ابتدا اولین سوالی که متخصص مغزو اعصاب با منظور محدود کردن علل ایجاد دوبینی از فرد بیمار میپرسد، تکچشمی یا دوچشمی بودن دوبینی است. در صورتی که دوبینی به صورت یک چشمی وجود داشته باشد، احتمالا مشکل از چشمها بوده و اعصاب سالم هستند.
درمان عارضه دو بینی و تاری دید
تنظیم کردن مکانیکی
- برای درمان دوبینی زمانی که چشمها به عدم توازن دچار شده باشند، می توان از تنظیم کننده های مکانیکی استفاده کرد. البته در موارد خفیف این عارضه آزاردهنده نبوده و کاری برای آن انجام نمیشود. در صورتی که دوبینی به هنگام مستقیم نگاه کردن در کارهای شما اختلال ایجاد میکند، پزشک شما ممکن است از روشهای درمانی دیگر استفاده کند.
- استفاده از چشمبند و یا نوار بر روی یکی از چشمها میتواند علائم دوبینی چشم را از بین ببرد ولی این کار عارضه را درمان نخواهد کرد. همچنین متخصصین میتوانند در عینک شما یک منشور کار گذاشته و بدین شکل، عدم توازن در تصاویر ایجاد شده توسط چشمها را درمان کنند.
در صورتی که از دست دادن بینایی و یا دوبینی در اثر یک عارضهی موجود مثل ام اس، دیابت، فشار بیش از حد و سکتهی مغزی ایجاد شده است، روشهای درمانی استفاده شده برای این عارضهها نیز میتوانند به رفع دوبینی کمک کنند.
در برخی از موارد، انجام عمل جراحی برای ترمیم مشکلات مربوط به عضلات و اعصاب ضروری است. روشهای جراحی استفاده شده برای درمان دوبینی و تاری دید عبارتاند از:
- جراحیهای انجامشده بر روی عضلات چشم که توازن چشمها را اصلاح میکنند.
- برداشتن تومور و یا درمان آنوریسم که باعث برداشته شدن فشار از روی اعصاب کرانیال خواهد شد.
- عمل جراحی که در آن جراح تکههایی از استخوان حدقهی چشم را برمیدارد تا فشار وارده به چشم به دلیل التهاب در حدقه که ممکن است باعث دوبینی شده باشد از بین برود.
همچنین دارو های ضد التهابی برای علل کمتر شایع دوبینی و تاری دید مورد استفاده قرار میگیرند و میتوانند التهاب اعصاب و بافتهای اطراف چشم را کاهش دهند. این داروها حاوی استروئید و موادی هستند که دستگاه ایمنی بدن را سرکوب میکند.
در صورتی که دوبینی به علت میاستنی گراویس و یا بیماریهای تیروئیدی ایجاد شده باشد، داروهای اصلاحکنندهی عملکرد دستگاه ایمنی میتوانند مفید واقع شوند.
2 پاسخ
بسیار عالی. بالا بودن میزان پرولاکتین در خون هم میتواند باعث دوبینی شود؟
با سلام
باید آزمایش مورد بررسی قرار بگیره